مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی

حیطۀ استدلال بالینی در سومین المپیاد علمی دانشجویان پزشکی

1 - منظور از طب سرپایی(Ambulatory medicine)  آن قسمت از علم پزشکی میباشد که فارغ التحصیلان عمومی قادر به تجزیه و تحلیل، تشخیص، درمان و یا ارجاع مناسب آن به مراکز بالاتر می‌باشند. در این حوزه پزشك در اکثر موارد بدون نياز به ارجاع بيمار براي بستري شدن، اقدامات تشخيصي و درماني را انجام مي‌دهد. به عنوان مثال پزشک خانواده می‌بایستی با اصول کلی تشخیص آمبولی ریه آشنا بوده و در برخورد با بیمار مبتلا به تنگی نفس توانایی این مطلب را داشته باشد که چگونه به آمبولی ریه شک نماید و در مرحله بعدی چه اقدام مناسبی را باید انجام دهد. طبیعتا دانستن جزئیات نحوه تشخیص مانند اسکن ریه و یا CT angiography  و یا تعیین شدت آمبولی و یا نحوه درمان در فاز حاد از عهده پزشک خانواده خارج بوده و لذا جزو سئوال المپیاد نخواهد بود. در همین مورد پزشک خانواده بایستی ازکلیات نحوه درمان دراز مدت و یا عوارض درمان (آنتی کوآگولان) اطلاع داشته باشد.

مثال دیگر: در برخورد با بیمار مبتلا به درد شکمی بایستی از روی شرح حال و معاینه فیزیکی و آزمایشات مقدماتی توانایی بیان تشخیصهای افتراقی را داشته و بعنوان نمونه اصول تشخیصی و درمانی پانکراتیت حاد را بداند ولی اینکه نحوه برخورد با عوارض پانکراتیت (مانند پسودوسیست و یا آبسه ) را بداند الزامی نمیباشد. باید توانایی ارجاع صحیح به جراح را داشته و از ارجاع بی‌مورد به سطوح بالاتر نیز اجتناب نماید. به همین دلیل بسیاری از مواردی که در کتب پزشکی وجود دارد و تدریس میگردد در اینجا کاربرد نداشته و لذا مطرح نمی‌گردد. بنابراین قضاوت در مورد اینکه چه بیماری نیاز به ارجاع دارد و چه بیماری ندارد خود قسمت مهمی از استدلال در حیطۀ طب سرپایی است.

2- سئوالات از حیطه طب سرپائی شامل طب داخلی، اطفال، جراحی و زنان و زایمان انتخاب می‌گردد. هیچ کتاب و یا مجله خاصی به عنوان رفرانس امتحانی در این المپیاد معرفی نمی‌گردد؛ به عبارت دیگر داوطلب آزاد است به مطالعه هر منبعی که با موضوع طب سرپایی مرتبط می‌باشد اقدام نماید و متقابلاً تیم طراحی سوال نیز در چهارچوب تعریف شده و از چهار حیطۀ فوق به طرح سئوال می پردازد. منابع زیر صرفا جهت آشنایی بیشتر با طب سرپایی و به جهت مطالعه فراگیرتر معرفی می‌گردند:

1- Current Diagnosis &Treatment in Family Medicine,Jeannet E. South - Paul.2th edition

2- First Exposure Internal Medicine Ambulatory Medicine,Andrew ,R. Hoellein and.... ,McGrrow Hill Medical,2009                

3-Text ook of family medicine, mMcWhinney, lan R, Oxford university, 2009

منابع حیطه مدیریت نظام سلامت 

1-

Clinical governance early stusies – Special Issues of the clinical governance  International Journal – 2003 vol 8 , Issue 1   

2- 

Governing Medicine ,Gray and Harrison ,2004

3-

Clinical governance support teams – special Issues of the clinical governance international ,2006 vol 11 – Issue 1

منابع حیطه اخلاق پزشکی

1- Cambridge Textbook of Medical Ethics ، سال 2009

2-پزشك وملاحظات اخلاقي (دوجلد)،دكتر باقر لاريجاني

3-فلسفه اخلاق،آيت اله محمد تقي مصباح يزدي

4- قوانین مصوب کشوردر رابطه با پزشکی

دقت شود که بنابر سیاست هر ساله المپیاد، اعلام رفرانس به معنی این نیست که سوالات تنها از آن مطرح می شوند. سوالات امتحان محدود به منابع یاد شده نیستند. تنها از آن جهت که منابع بالا، مرور مناسبی از روشها و مفاهیم ارایه می کنند معرفی شده اند و مطالعه آنها توصیه می شود.

منابع حیطه علوم پایه

بنابر تصمیم هیات علمی حیطه علوم پایه ، منابع برای مطالعه و آزمون این حیطه اعلام نمی گردد.